Στη Χίο έχουν βρεθεί παρά πολλές και σημαντικές επιγραφές (ενεπίγραφοι λίθοι) που χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα π.Χ. Η αποκάλυψη, διάσωση και δημοσίευση τους οφείλεται στο ζήλο των Γεωργίου Ζολώτα, Χρήστου Σαρικάκη και Αντωνίου Στεφάνου. Από τις επιγραφές αυτές μαθαίνουμε πολλά για την πολιτική και φυλετική οργάνωση των Χίων, τα ονόματά τους, τα τοπωνύμια τους , τις θρησκευτικές τους συνήθειες και τους θεσμούς τους.

Ο Καρδαμυλίτης  ιστορικός Γεώργιος Ι.Ζολώτας  ,πιστοποιεί  την εύρεση τριών σπουδαίων επιγραφών στα Καρδάμυλα που χρονολογούνται στα μέσα του  4ου π.Χ αιώνα , έχουν καταχωρηθεί με τους αριθμούς 119 και 117+135 και περιέχουν  αποφάσεις της φυλής των Κλυτιδών (παλαιού αριστοκρατικού γένους της Χίου) για ίδρυση κοινού οίκου λατρείας και μίσθωση γής με καθορισμό των ορίων των μισθουμένων εκτάσεων. Οι επιγραφές αυτές βρίσκονται στο αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου.

Στο βιβλίο του Ιστορία της Χίου (τόμος α΄.) ο Γεώργιος Ζολώτας αναφέρει:

«Τω 1889 εδημοσίευσεν ο πατήρ μου  ( Εφημ. Κορομηλά αρ. 220 και 222,1889) τρεις εκ Καρδαμύλων σπουδαίας επιγραφάς  και βραδύτερον τω 1893 εν τη Αθηνά την περίφημον  επιστολήν Αλεξανδρου του Μ προς τους Χίους….»

«Αι πλείσται των επιγραφών έχουσιν ευρεθεί εν τη πόλει , ιδία δ΄εν τω κάστρω…Εν τη υπαίθρω ανευρέθησαν επιγραφαί αναθηματικαί εις Μεστόλυμπα κυρίως και Πυργί, εις Καλαμωτήν  , Καταρράκτην , Καρδάμυλα  και  τινες εν τω Κάμπω. Εκ τούτου αποδεικνύονται τρία ταξιολογότερα κέντρα ούτως ειπείν , η Χώρα ,το νότιον της Χίου και η Καρδαμυλία».

«Η επιγραφή των Κλυτιδών η μνημονεύουσα  τόσων περί τα Καρδάμυλα τόπων , μας γνωρίζει τον κυρίως εν τη χώρα ταύτη τη πατρώη των Κλυτιδών λατρευόμενον θεόν , τον πατρώιον Δία του γένους, εύρομεν δε και αναθηματικήν επιγραφήν  (Αθην. Κ΄242,ΞΓ) εν Καρδαμύλοις  Διί πατρωίω.

«…ως ορίζεται εν τη επιγραφη  η ανήκουσα τοις Κλυτίδαις πατρώη γη έφθανε μέχρι του Πάρβαντος (Πάρπαντα) ουχί δε και των Ακτών , περιλαμβάνουσα το τε έλος και την λίμνην την εν Πάρβαντι. Αφετηρίας δ΄ούσης της υπό το Πελληναίον , προς Γιόσωνα και Ναγόν κατά συνέπειαν έδρας των Κλυτιδών , καθορίζεται η πατρώη γη ως εξικνούμενη μέχρι  Πάρβαντος και Λαγοείης , ήτις είναι πιθανώς τα σημερινά Λάγια.»

Πηγές:

«Χίος τ΄έναλος πόλις Οινοποίωνος» Έκδοδη Υπουργείου Πολιτισμού 2000

Γεωργίου Ι .Ζολώτα : Ιστορία της Χίου (τόμος Α΄.) 1921